Paykan-man
Oost-Duitsland heeft zijn Trabantjes. Rusland zijn Lada's. Turkije zijn Anatols en... Iran zijn Paykans. De Paykan is de Iraanse Volkswagen. Hij bestaat in verschillende modellen zoals Standard en Sport. We zagen zelfs één Pranses (Prinses). Er bestaat een pickup-versie en het zou ons niet verbazen moest hij ook in stationwagon en corbeillard-uitvoering bestaan. Aangezien het verkeersreglement hier hoogstens een adviserende functie heeft, is iedere Paykan eigenlijk een beetje an accident waiting to happen en bijgevolg een corbeillard in spe.
Normaal rijdt men in Iran rechts. Maar doordat iedereen continu aan het inhalen is (of hoffelijk plaats maakt voor twee vreemde Westerlingen op de fiets), lijkt het een beetje of links rijden de norm is. Iedereen doet maar wat en de cijfers op de borden met snelheidsbeperkingen worden hier als minima geïnterpreteerd. De Pa(y)k(k)ans is hier dan ook bijzonder laag.
De topsnelheid, door de snelheidsmeter optimistisch ingeschat op 200 km per uur, wordt zelden gehaald, omdat de motor tegen dan al lang uit elkaar gerateld is. De top van de Sport ligt overigens lager dan die van de Standard omwille van het gewicht van spoilers en extra koplampen. De motor is immers dezelfde.
Op de knalgele taxi-exemplaren na, zijn de meeste Paykans beige. Een enkele keer zien we een frivole toets: limoengroen. Eén vooruitziende Iranees had zelfs het schrandere idee gehad om een bruin exemplaar aan te schaffen: zo vallen de onvermijdelijke roestplekken achteraf minder op. Bij nader inzien is het ook mogelijk dat het om een gewoon beige exemplaar ging, dat volledig verroest was. Hij ging naar Paykan-normen iets te snel voorbij om één en ander met zekerheid te kunnen vaststellen.
Zeggen dat de Paykan niet de milieuvriendelijkste auto is, is een understatement van het formaat 'De Belgische koningin mag nog een beetje werken aan haar Nederlands'. De Paykans die je in een gemiddelde Iraanse stad ziet rondrijden, vormen een grotere aanslag op het milieu dan een vloot lekgeslagen olietankers. De benzine kost hier dan ook evenveel als flessenwater: ongeveer 10 eurocent voor een liter!
En toch gaat er van die rochelende, bochelende, krinkelende winkelende wegendingen, die in verschillende staten van ontbinding over het Iraanse wegennet hobbelen, een onweerstaanbare charme uit. Net zoals van hun chauffeurs overigens: deze (foto) moest op een helling zijn Paykan een adempauze gunnen. Toen hij ons voorbij zag stomen, bood hij ons prompt een slok van de radiatorkoelvloeistof aan.
Wij bedankten vriendelijk, poseerden voor de camera-gsm (tot nu toe zijn we in dit land meer gefotografeerd dan we zelf foto's genomen hebben) en stoomden geheel milieuvriendelijk verder.
